PROFILAKTYKA NOWOTWORÓW

Wiele nowotworów rozwija się w organizmie nie dając żadnych objawów. W tym kontekście szczególną rolę ogrywa profilaktyka. Ryzyko zachorowania na kilka powszechnie występujących nowotworów można zmniejszyć poprzez:

Testy przesiewowe (tzw. skriningi)
Badanie przesiewowe (ang. screenings) to interwencja, dzięki której można wykryć zmiany przednowotworowe lub nowotwór zanim jeszcze pojawią się objawy choroby. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi regularne wykonywanie badań przesiewowych wskazane jest w celu wykrycia na wczesnym etapie raka piersi, szyjki macicy i jelita grubego.

• Mammografia jest metodą wczesnego wykrywania raka piersi. Skuteczniej jest leczyć nowotwór we wczesnym stadium, tzn. zanim osiągnie on wystarczająco duże rozmiary, aby dać się wyczuć lub wywołać objawy.
• Badanie cytologiczne ma na celu wykrycie zmian przedrakowych, czyli zmian komórkowych w szyjce macicy, które mogą przekształcić się w raka szyjki macicy, jeśli nie będą odpowiednio leczone.
• Kolonoskopia to podstawowe badanie do wykrywania polipów lub raka jelita grubego. W czasie kolonoskopii można pobrać wycinek błony śluzowej jelita grubego (tzw. biopsja), który przekazuje się do badania histopatologicznego. Możliwe jest również przeprowadzenie drobnych zabiegów, w tym usunięcie polipów zwiększających ryzyko rozwoju raka jelita grubego.

Szczepionki
Szczepionki również pomagają obniżyć ryzyko zachorowania na raka. Szczepionka przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) pomaga zapobiegać zakażeniom HPV oraz nowotworowi szyjki macicy, jak też innym nowotworom narządów płciowych i odbytu. Szczepionka przeciwko WZW typu B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) może pomóc obniżyć ryzyko zachorowania na raka wątroby.

Ryzyko zachorowania na raka można także zmniejszyć poprzez:

• właściwą dietę;
• utrzymywanie prawidłowej masy ciała;
• regularną aktywność fizyczną;
• unikanie palenia tytoniu;
• ograniczenie spożycia alkoholu;
• ochronę skóry przed nadmiernym promieniowaniem UV (UVA i UVB).

Warto zwrócić uwagę, że wiele czynników ryzyka zachorowania na raka to także czynniki ryzyka chorób układu krążenia (CHUK).

Źródło:
Ministerstwo Zdrowia. Profilaktyka onkologiczna. https://www.gov.pl/web/zdrowie/profilaktyka-onkologiczna
CDC. https://www.cdc.gov/cancer/prevention/index.html
Portal Szczepienia Info. https://szczepienia.pzh.gov.pl/