SPONTANICZNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA (NEAT)

Spontaniczna aktywność fizyczna (z ang. NEAT - Nonexercise activity thermogenesis) to wydatek energetyczny związany ze wszystkimi czynnościami życia codziennego poza spaniem, jedzeniem i ćwiczeniami sportowymi. Obejmuje energię wydatkowaną np. na stanie, chodzenie do pracy czy szkoły, pisanie na klawiaturze komputera, granie na gitarze, tańczenie, sprzątanie, pranie, gotowanie czy nawet „wiercenie się” podczas siedzenia na krześle. Taka nieplanowana aktywność fizyczna o niskiej intensywności może mieć duży wpływ na tempo przemian metabolicznych i w rezultacie stymulować większy wydatek energetyczny.

U poszczególnych osób NEAT może się znacząco różnić co wynika ze zróżnicowanego stylu życia, w tym z rodzaju wykonywanej pracy oraz formy spędzania czasu wolnego. Osoby wykonujące pracę siedzącą mają niski NEAT, który wynosi maksymalnie 700 kcal na dzień. Dla porównania osoba pracująca w pozycji stojącej może zwiększyć swój NEAT nawet do 1400 kcal dziennie, a typowa praca fizyczna może zwiększyć wydatek energetyczny nawet do około 2000 kcal dziennie.

Z doniesień naukowych wynika, że spontaniczna aktywność fizyczna zapewnia nam wiele istotnych korzyści zdrowotnych: ułatwia zmniejszenie nadmiernej lub utrzymanie prawidłowej masy ciała, obniża ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego, większości chorób sercowo-naczyniowych czy cukrzycy typu 2.

Dużą zaletą NEAT jest to, że nie są to typowe planowane aktywności fizyczne, które czasami trudno nam włączyć do codziennego trybu życia. Spontaniczna aktywność fizyczna jest łatwiejsza do wprowadzenia i chętniej wykonywana niż planowane ćwiczenia fizyczne.

Zatem:

• Zamiast wjeżdżać windą wejdź po schodach
• Jedź do pracy rowerem bądź idź pieszo zamiast jechać samochodem
• Jadąc autobusem czy tramwajem wysiądź jeden przystanek wcześniej i resztę trasy pokonaj pieszo
• Pracując przy biurku rób regularnie przerwy np. w celu zrobienia sobie herbaty
• Jeśli masz niedaleko do sklepu - idź na zakupy pieszo, zamiast jechać samochodem
• Zwiększ liczbę spacerów z psem

Opracowano na podstawie:
Levine JA. Nonexercise activity thermogenesis (NEAT): environment and biology. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2004 May;286(5):E675-85. doi: 10.1152/ajpendo.00562.2003. Erratum in: Am J Physiol Endocrinol Metab. 2005 Jan;288(1):E285.
Christian von Loeffelholz, MD and Andreas L. Birkenfeld, MD. Non-Exercise Activity Thermogenesis in Human Energy Homeostasis. [Updated 2022 Nov 25]. In: Feingold KR, Anawalt B, Blackman MR, et al., editors. Endotext [Internet]. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279077/