Higiena placówek dla dzieci i młodzieży

Obszar higieny dzieci i młodzieży stanowi jeden z ważnych aspektów profilaktyki chorób i promocji zdrowia w Polsce. Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) realizuje zadania z zakresu zdrowia publicznego, a jednym z głównych obszarów jej działalności jest sprawowanie nadzoru na warunkami higieny procesów nauczania i wychowania oraz higieny wypoczynku i rekreacji (Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, z póź. zm.).

W ramach sprawowania bieżącego nadzoru epidemiologicznego w obszarze higieny dzieci i młodzieży jednostki PIS każdego roku przeprowadzają ocenę warunków sanitarno-higienicznych w placówkach edukacyjnych (m.in. szkołach, przedszkolach), placówkach opiekuńczo-wychowawcze (m.in. żłobkach, domach dziecka) oraz innych (m.in. bursach i internatach, domach studenckich, ośrodkach specjalnych). Państwowa Inspekcja Sanitarna kontroluje przestrzeganie przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, higieny pomieszczeń oraz wymagania w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach podlegających nadzorowi, a także higieny procesów nauczania. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w kontrolowanych obszarach stosowane są środki represyjne polegające na wydawaniu zaleceń lub nakładaniu grzywien.

Dane z zakresu prowadzonych kontroli oraz działalności pokontrolnej w palcówkach nauczania, wychowania i opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży gromadzone są corocznie w oparciu o ustandaryzowany formularz MZ-53 Sprawozdanie z działalności w zakresie higieny dzieci i młodzieży.

Jego wzór i sposób stosowania określa obecnie Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 marca 2017 r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2017 (Dz.U. 2017 poz. 837).

Sprawozdawczość ta realizowana jest w oparciu o Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej, który ogłaszany jest każdego roku.

Aktualnie obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 września 2020 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2021 (Dz.U. 2020 poz. 2062).

Informacje na temat działalność PIS w obszarze higieny dzieci i młodzieży znajdują się w cyklicznie publikowanych przez GIS Raportach pn. Stan sanitarny kraju w rozdziałach dedykowanych tej tematyce. Podobnie stacje sanitarno-epidemiologiczne corocznie przygotowują opracowania dotyczące stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej na terenie danego województwa zawierające sekcje poświęcone m.in. kontroli stanu sanitarnego placówek dla dzieci i młodzieży.

Dostęp do aktów prawnych oraz publikacji związanych z działalnością jednostek PIS znajduje się także w zakładkach: Publikacje, materiały edukacyjne oraz Akty Prawne.

W ramach realizacji projektu ProfiBaza Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy podjął współpracę z Głównym Inspektoratem Sanitarnym (GIS) oraz terenowymi jednostkami PIS, czyli wojewódzkimi i powiatowymi stacjami sanitarno-epidemiologicznymi. Efektem wspólnych działań jest otwarty dostęp do wyselekcjonowanego Zbioru danych nt. stanu sanitarnego placówek dla dzieci i młodzieży. Informacje tam zamieszczone mogą być generowane w postaci tabel, wykresów lub map, a także plików zawierających surowe dane (CSV).