Spożywanie alkoholu

Spożywanie alkoholu jest jedną z głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności na całym świecie, szczególnie wśród osób w wieku produkcyjnym. Wysokie spożycie alkoholu jest głównym czynnikiem ryzyka chorób serca i udarów mózgu, marskości wątroby i niektórych nowotworów. Nawet niskie i umiarkowane spożycie alkoholu zwiększa długoterminowe ryzyko tych chorób.
Spożycie alkoholu przyczynia się także do wzrostu liczby wypadków samochodowych i obrażeń, przemocy, zabójstw, samobójstw i zaburzeń zdrowia psychicznego w stopniu większym niż jakakolwiek inna substancja psychoaktywna, szczególnie wśród młodych ludzi. Problemy zdrowotne, w tym urazy spowodowane alkoholem, wiążą się z wysokimi kosztami dla społeczeństwa. Średnio 2,4% wydatków na opiekę zdrowotną przeznacza się na usuwanie szkód spowodowanych spożyciem alkoholu.

Dane dotyczące sprzedaży wskazują, że całkowite spożycie 100% alkoholu w 2021 r. w europejskich krajach OECD wyniosło średnio do 9,3 litra na osobę, w porównaniu z 8,8 litra w 2011 r. Największe spożycie w 2021 r. zgłosiły Łotwa i Litwa (ponad 12 litrów na osobę), a stosunkowo niski poziom spożycia (6,3 litra na osobę) odnotowano w Grecji. W latach 2011–2021 średnie spożycie spadło w 23 krajach OECD, przy czym największe spadki odnotowano na Litwie i w Irlandii (o ponad 2 litry). Spożycie alkoholu wzrosło o ponad 2 litry na osobę na Łotwie i o około 1 litr na osobę w Norwegii, Bułgarii i Rumunii.

Sporadyczne spożywanie alkoholu w dużych ilościach (tzw. upijanie się) jest wskaźnikiem szczególnie szkodliwego wzoru picia. Definiuje się je jako wypicie 60 g lub więcej czystego alkoholu (co odpowiada 6 drinkom lub więcej) jednorazowo w ciągu ostatnich 30 dni. W 29 krajach OECD w 2019 roku upijało się 19% respondentów. Odsetek ten różni się 10-krotnie w poszczególnych krajach, począwszy od poniżej 3% w Turcji i Włoszech do ponad 30% w Niemczech, Luksemburgu, Wielkiej Brytanii, Rumunii i Danii. We wszystkich krajach OECD mężczyźni upijają się częściej niż kobiety.

Aby ograniczyć szkodliwe spożycie alkoholu OECD rekomenduje kompleksowe działania oparte na „strategii PPPP”:

• Polityka cenowa mająca na celu ograniczenie przystępności cenowej taniego alkoholu,
• Policyjne działania ograniczające prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu,
• Poradnictwo w ramach podstawowej opieki zdrowotnej dla osób nadużywających alkoholu,
• Protekcja dzieci przed promocją alkoholu.

Stosunkowo nowym rozwiązaniem w polityce alkoholowej jest wprowadzenie minimalnej ceny jednostkowej za porcję 100% alkoholu, która określa cenę minimalną, poniżej której alkohol nie może być legalnie sprzedawany. Takie rozwiązanie obowiązuje już w Irlandii, Szkocja, Walii, w niektórych regionach Australii i Kanady. Drugą innowacją są przepisy nakładające obowiązek etykietowania produktów alkoholowych. Chociaż w niektórych krajach istnieją już etykiety ostrzegawcze dotyczące niebezpieczeństw związanych z piciem alkoholu w ciąży, Irlandia stała się pierwszym krajem na świecie, który wprowadził obowiązek umieszczania na produktach alkoholowych ostrzeżeń zdrowotnych, takich jak związane z alkoholem ryzyko nowotworów i chorób wątroby.