Niezaspokojone potrzeby w zakresie opieki zdrowotnej

Podstawową zasadą leżącą u podstaw funkcjonowania wszystkich systemów opieki zdrowotnej w krajach OECD jest zapewnienie dostępu do wysokiej jakości opieki medycznej dla całej populacji, niezależnie od sytuacji społeczno-ekonomicznej świadczeniobiorców.
Dlatego też celem polityki zdrowotnej powinno być zapewnienie odpowiedniej podaży i dystrybucji pracowników ochrony zdrowia oraz usług zdrowotnych w całym kraju oraz usuwanie barier, w tym barier finansowych w dostępie do świadczeń.

W 26 krajach OECD, ok. 2% populacji zgłosiło, że w 2021 r. niezaspokojone potrzeby w zakresie opieki medycznej ze względu na konieczność ponoszenia kosztów, bariery w dostępie do opieki medycznej związane z odległością miejsca zamieszkania od placówki medycznej lub czasu oczekiwania na wizytę lekarską czy inne świadczenie medyczne.
Najwyższe odsetki (sięgające ponad 5% populacji zgłaszającej niezaspokojone potrzeby w zakresie opieki) odnotowano w Estonii (8,1%) i Grecji (6,4%), a najniższe – w Niemczech, Holandii, Austrii i Czechach (poniżej 0,5%). Osoby z kwintyla o najniższych dochodach (reprezentujące 20% populacji, które miały najniższe dochody) trzy razy częściej zgłaszały niezaspokojone potrzeby w zakresie opieki medycznej niż osoby z najwyższego kwintyla (tj. 20% populacji o najwyższych dochodach).
W Polsce, grupy o najwyższych i najniższych dochodach różniły się niemal dwukrotnie w zakresie niezaspokojonych potrzeb zdrowotnych (odpowiednio: 2,2% i 4,1% niezaspokojonych potrzeb zdrowotnych; średnia krajowa = 2,6%). Główną przyczyną niezaspokojonych potrzeb w zakresie opieki medycznej był zazwyczaj długi czas oczekiwania – w 2021 r. w 26 krajach OECD zgłaszało ten problem 1,4% osób (w Polsce – 2%).

W niektórych krajach (np. w Hiszpanii, Portugalii, Norwegii) niezaspokojone potrzeby w zakresie opieki stomatologicznej są zgłaszane 3-4 razy częściej niż w przypadku opieki medycznej, co wynika z konieczności ponoszenia kosztów za te usługi z własnej kieszeni.
Estonia jest jedynym krajem, w którym niezaspokojone potrzeby w zakresie opieki medycznej wielokrotnie przekraczają niezaspokojone potrzeby w opiece stomatologicznej, chociaż wg danych OECD, w Polsce odsetki osób o niezaspokojonych potrzebach stomatologicznych (1%) są również ponad 2 razy niższe niż w przypadku potrzeb medycznych (2,6%).

 
Materiał edukacyjny opracowany w ramach zadań państwowego instytutu badawczego realizowanych przez NIZP PZH – PIB,
finansowanych przez Ministra Zdrowia na podstawie umowy nr NIZP PZH-PIB/2021/1094/1056. Warszawa 2023 r.
Autorka: dr Katarzyna Okulicz-Kozaryn
Źródło: OECD (2023), Health at a Glance 2023: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/7a7afb35-en