Opieka ambulatoryjna skupiona na pacjencie

Uwzględnianie opinii pacjentów przyczynia się do rozwoju systemów opieki zdrowotnej i poprawy jakości opieki. Dlatego też w wielu krajach intensyfikuje się działania na rzecz monitorowania i analizowania doświadczeń pacjentów związanych z korzystaniem z opieki zdrowotnej. Na przykład Kanada, Czechy, Dania, Francja i Wielka Brytania stosują mierniki doświadczeń pacjentów, w celu poprawy funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej.
Szczegółowe informacje zwrotne od pacjentów są też udostępniane świadczeniodawcom w celu wspierania poprawy jakości ich działania. Inicjatywa OECD dotycząca badań wskaźnikowych zgłaszanych przez pacjentów (PaRIS) ma na celu zebranie ich opinii i doświadczeń, aby poprawić jakość świadczeń zdrowotnych i stymulować zmiany w systemach opieki zdrowotnej (zob. www.oecd.org/health/paris.htm).

W krajach OECD większość pacjentów zgłaszała pozytywne doświadczenia związane z opieką zdrowotną: (1) lekarz poświęcił wystarczająco dużo czasu podczas konsultacji, (2) udzielał zrozumiałych dla pacjenta wyjaśnień i (3) angażował pacjenta w decyzje dotyczące leczenia.
Niestety wśród krajów OECD, Polska zajmuje przedostatnie miejsce pod względem wszystkich tych trzech wskaźników jakości opieki. Jednakże na wyniki badania w tym zakresie w danym kraju mogą wpływać różne czynniki, takie jak m.in. zakres ankiety (np. czy pytania dotyczą dowolnego lekarza, czy tego, który regularnie zajmuje się pacjentem), liczby osób biorących udział w badaniu i różnice kulturowe we wzorach odpowiedzi na zadawane pytania.
Poziom dochodów pacjentów ma również wpływ na ich doświadczenia w zakresie otrzymywanej opieki medycznej. Średnio w 11 krajach OECD, które uczestniczyły w międzynarodowych badaniach nt. polityki zdrowotnej Commonwealth Fund w latach 2010 i 2020, pacjenci z dochodami powyżej średniej zgłaszali lepsze doświadczenia w zakresie opieki zdrowotnej niż pacjenci z dochodami poniżej średniej we wszystkich analizowanych trzech obszarach.

W latach 2010–2020 doświadczenia pacjentów w Polsce, Estonii i Izraelu poprawiły się we wszystkich trzech obszarach. Jednakże odsetek pacjentów, którzy zgłosili, że spędzili wystarczająco dużo czasu z lekarzem podczas konsultacji, znacznie spadł w Niemczech, Nowej Zelandii, Szwecji, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii, a odsetek pacjentów zaangażowanych w decyzje dotyczące opieki i leczenia znacznie spadł we Francji, Szwecji , Szwajcarii i Wielkiej Brytanii.
W niektórych z tych krajów w 2020 r. zaobserwowano znaczną redukcję liczby pacjentów zgłaszających pozytywne doświadczenia, co może być w pewnym stopniu związane z pandemią COVID-19 i zmianami w funkcjonowaniu systemów opieki zdrowotnej w poszczególnych krajach.