Zdrowie cyfrowe

Kraje skupione w ramach OECD napotykają trudności w pełnej realizacji potencjału cyfrowego zdrowia z powodu przestarzałych i rozproszonych technologii oraz środowiska danych. Rozumienie gotowości do cyfryzacji staje się coraz bardziej krytyczne w kontekście uznania zdrowia cyfrowego jako nowego wyznacznika zdrowia. Narzędzia cyfrowe i analiza danych zdrowotnych radykalnie zmieniają podejście do dostarczania usług zdrowotnych, zarządzania opieką zdrowotną publiczną oraz leczenia chorób przewlekłych i ich zapobiegania. Elektroniczne rejestry zdrowia, wykorzystanie danych populacyjnych do monitorowania i opracowywania polityki zdrowotnej, a także integracja narzędzi cyfrowych, takich jak telemedycyna, z rutynową opieką kliniczną, stanowią ważne elementy tego procesu.

Warto zauważyć, że przyspieszenie transformacji cyfrowej w dziedzinie zdrowia zyskało na znaczeniu w kontekście pandemii COVID-19, która skłoniła do bardziej radykalnych zmian. Niemniej jednak, istnieją znaczne wyzwania, takie jak utrzymujące się uzależnienie od przestarzałych systemów, brak jednolitej adaptacji nowoczesnych technologii przez placówki opieki zdrowotnej czy ograniczony dostęp społeczeństwa do własnych danych medycznych. Wydaje się, że pomimo odkryć innowacyjnych technologii ratujących życie, ich powszechne przyjęcie może zająć wiele lat. Systemy opieki zdrowotnej nadal polegają na przestarzałych formach komunikacji, takich jak faksy, co wprowadza dodatkowe obciążenie cyfrowe dla dostawców usług medycznych. Dodatkowo, istnieje ryzyko, że ze względu na nieskoordynowane wykorzystanie danych zdrowotnych, systemy opieki zdrowotnej nie będą w stanie wykryć nierówności i efektywnie korzystać z danych w celu poprawy publicznej opieki zdrowotnej.

Pandemia COVID-19 otworzyła oczy społeczeństwu i decydentom na to, jak ogromne znaczenie ma dostęp do aktualnych i wysokiej jakości danych, które mogą służyć podejmowaniu decyzji opartych na dowodach w sytuacjach kryzysowych. Wzrasta także świadomość społeczeństwa, które coraz bardziej angażuje się w monitorowanie swojego zdrowia za pomocą cyfrowych narzędzi, na przykład aplikacji zdrowotnych oraz zdobywa nową wiedzę na temat statystyk medycznych, wyników testów i szczepień. W kontekście rosnącej zależności od cyfrowego zdrowia, pojawiają się nowe wyzwania, takie jak zagrożenia związane z cyberatakami. Ryzyko cyberataków w sektorze zdrowia rośnie w miarę rozwoju technologii medycznych i wzrostu wartości danych zdrowotnych. Dlatego kraje rozwijają strategie cyfrowe, mające na celu zabezpieczenie danych i jednoczesne dostosowanie się do nowej rzeczywistości cyfrowej.

W kontekście rosnącego znaczenia sztucznej inteligencji (SI) w dziedzinie zdrowia, pojawia się zarówno entuzjazm, jak i obawy wśród opinii publicznej. SI ma ogromny potencjał do automatyzacji procesów administracyjnych, wspierania diagnostyki, udoskonalania terapii, a nawet prowadzenia innowacyjnych badań medycznych. Jednakże, istnieją również obawy związane z stronniczością algorytmów, brakiem walidacji klinicznej, zagrożeniem dla prywatności pacjentów oraz koniecznością skonfrontowania się z nowymi wyzwaniami.

Inwestycje w cyfrową przyszłość zdrowia są niezbędne dla zapewnienia lepszej opieki zdrowotnej, bardziej efektywnego zarządzania danymi zdrowotnymi oraz dostosowania się do dynamicznie zmieniającego się zdrowia cyfrowego. Ważne tu jest nie tylko rozwijanie nowoczesnych technologii, ale także wprowadzanie odpowiednich regulacji, które mogą zredukować potencjalne szkody.

W przyszłości, konieczne jest nie tylko dalsze rozwijanie wskaźników gotowości cyfrowej zdrowia, ale także zintegrowanie ich z danymi społecznymi, aby uzyskać bardziej kompleksowy obraz zdrowia i dobrostanu społeczeństwa. Bieżące wyzwania, takie jak cyberbezpieczeństwo, będą wymagały stałej uwagi. Ponadto strategie cyfrowe będą musiały być elastyczne i będą musiały dostosowywać się do dynamicznych zmian w środowisku zdrowia cyfrowego. Wartość inwestycji w transformację cyfrową zdrowia jest ogromna. Może przynieść potencjalne korzyści zarówno w obszarze wyników zdrowotnych, jak i efektywności systemów opieki zdrowotnej, odpowiadając tym samym na coraz nowsze wyzwania zdrowotne.

 
Materiał edukacyjny opracowany w ramach zadań państwowego instytutu badawczego realizowanych przez NIZP PZH – PIB,
finansowanych przez Ministra Zdrowia na podstawie umowy nr NIZP PZH-PIB/2021/1094/1056. Warszawa 2023 r.
Autorka: dr Anna Dzielska
Źródło: OECD (2023), Health at a Glance 2023: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/7a7afb35-en