AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA MIESZKAŃCÓW
KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ

Regularna aktywność fizyczna jest kluczowym czynnikiem ochronnym umożliwiającym zapobieganie rozwojowi wielu chorób, w tym m.in. chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2 i niektórych rodzajów nowotworów. Regularne ćwiczenia fizyczne mogą przyczynić się do utrzymania prawidłowej masy ciała i dobrego samopoczucia. Aktywność fizyczna jest również korzystna dla zdrowia psychicznego poprzez osłabienie funkcji poznawczych oraz łagodzenie objawów depresji i lęku.

Z danych pochodzących z raportu opublikowanego w 2022 roku przez Komisję Europejską wynika, że aż 45% mieszkańców Unii Europejskiej deklaruje, że nigdy nie ćwiczy ani nie uprawia sportu, 17% ćwiczy rzadko, 32% nieregularnie a jedynie 6% uprawia sport lub ćwiczy regularnie. W porównaniu z wynikami badań z 2009 roku odsetek respondentów deklarujących niski poziom aktywności fizycznej wzrósł o 6 punktów procentowych.

Najczęściej ćwiczą lub uprawiają sport respondenci z Finlandii (71%), Luksemburga (63%), Holandii (60%) oraz Danii i Szwecji (po 59% w obu krajach). Jednocześnie ponad połowa respondentów w ośmiu krajach UE twierdzi, że nigdy nie ćwiczy ani nie uprawia sportu, najczęściej w Portugalii (73%), Grecji (68%), ale też w Polsce (65%) (Rycina 1). Warto przy tym pamiętać, że wskazane liczby odnoszą się do deklarowanego poziomu aktywności fizycznej, a mając na uwadze zwykłą ludzką skłonność do nieprzyznawania się do postaw powszechnie uznawanych za niewłaściwe, można przypuszczać, że w rzeczywistości odsetek osób, które nie uprawiają sportu lub nie ćwiczą jest jeszcze większy.

Rycina 1. Odsetki mieszkańców krajów Unii Europejskiej, którzy deklarowali,
że nigdy nie ćwiczą i nie uprawiają sportu (2022 r.) Źródło: Opracowanie własne na podstawie Eurobarometer no 525

Częściej brak lub rzadkie podejmowanie aktywności fizycznej deklarowały kobiety (65% respondentek z UE, 84% respondentek z Polski) niż mężczyźni (57% respondentów z UE, 70% respondentów z Polski), a odsetek osób deklarujących brak aktywności fizycznej rósł wraz z wiekiem badanych.

Analizy pokazały też, że 27% mieszkańców UE (22% Polaków) spędzało przeciętnie ponad 6,5 godziny dziennie w pozycji siedzącej (włączając w to m.in. czas spędzany przy biurku, spotkania ze znajomymi, oglądanie telewizji), natomiast 44% (43% Polaków) spędzało w tej pozycji do 4,5 godziny dziennie (Rycina 2).

Rycina 2. Czas spędzany przez mieszkańców krajów Unii Europejskiej w pozycji siedzącej (%)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Eurobarometer no 525

Miejscem uprawiania sportu lub innego rodzaju aktywności fizycznej dla niemal połowy respondentów z UE (47%) były tereny rekreacyjne (np. park), dla 37% dom, a dla 24% droga między domem a pracą, szkołą lub sklepem.

Wśród najczęstszych przyczyn podejmowania aktywności fizycznej mieszkańcy UE deklarowali chęć poprawy zdrowia i sprawności fizycznej (odpowiednio: 54% i 43% respondentów), nieco rzadziej odpoczynek (39%), poprawę kondycji fizycznej (27%) i rozrywkę (27%). Podobnie niemal połowa Polaków deklarowała najczęściej jako przyczyny aktywności fizycznej: poprawę stanu zdrowia i kondycji fizycznej (odpowiednio 48% i 47%), a co piąty przyznał, że podejmowanie ćwiczeń wiąże się z rozrywką (23%) lub odpoczynkiem (22%) (Rycina 3).

Rycina 3. Przyczyny uprawiania sportu lub innej aktywności fizycznej wśród mieszkańców Unii Europejskiej (%)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Eurobarometer no 525

Natomiast najczęściej wymieniane przez mieszkańców UE, w tym również respondentów z Polski przyczyny uniemożliwiające bardziej regularne uprawianie aktywności fizycznej to: brak czasu (odpowiednio: 46% i 41%) i brak motywacji lub zainteresowania takim sposobem spędzania czasu (odpowiednio: 25% i 23%) (Rycina 4).

Rycina 4. Najważniejsze powody uniemożliwiające mieszkańcom Unii Europejskiej bardziej regularne uprawianie sportu (%)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Eurobarometer no 525

Źródło:
European Commission (2010), Sport and physical activity, Special Eurobarometer no. 334
European Commission (2022), Sport and physical activity, Special Eurobarometer no. 525